Szpzlo - szpzlo.pl

Październik na całym świecie uznawany jest za miesiąc świadomości raka piersi. Jego symbolem jest różowa wstążka, która pierwszy raz pojawiła się w 1992 roku na okładce czasopisma „Self”, aby uhonorować pamięć jednej z redaktorek - Phyllis Starr Wilson, która przegrała walkę z rakiem piersi. Od tamtej pory, różowa wstążka zaczęła pojawiać się regularnie w szerszym obiegu i stała się międzynarodowym symbolem używanym przez ludzi, firmy i organizacje, by przypominać o profilaktyce tego nowotworu.

Z okazji Różowego Października chcemy Wam przypomnieć, jak ważna jest profilaktyka i czujność onkologiczna. Przygotowaliśmy też wpis, w którym znajdziecie podstawowe informacje o nowotworze piersi, jego objawach i leczeniu oraz wskazówki do samobadania.

Czy wiecie, że…?

• Rak piersi jest obecnie najczęstszym diagnozowanym nowotworem wśród kobiet. Według Krajowego Rejestru Nowotworów, w 2020 roku liczba zachorowań w Polsce przekroczyła 24 tys.
• Nowotwór piersi jest też najczęstszą przyczyną zgonów u kobiet na całym świecie. Szacuje się, że co roku raka piersi rozpoznaje się u blisko 1,7 mln kobiet na świecie, z czego ponad 500 tysięcy umiera.
• Rak piersi występuje również u mężczyzn, choć bardzo rzadko. Przede wszystkim dotyczy panów w podeszłym wieku. Szacuje się, że jeden na sto przypadków nowotworów złośliwych sutka, to właśnie rak piersi u mężczyzn.
• Największą zachorowalność notuje się w krajach uprzemysłowionych (Dania, Niemcy, Wielka Brytania), a najmniejszą – w krajach Afryki i Azji Południowo-Wschodniej.
• Rak piersi to choroba niejednorodna, w której wyróżniamy różne podtypy.
• Czynniki ryzyka rozwoju tego nowotworu są złożone, jednak największy wpływ ma stan hormonalny kobiet (czynniki reprodukcyjne, wiek pokwitania i przekwitania, stosowanie preparatów hormonalnych). Najczęściej chorują kobiety po 50 roku życia.
• Nie każdy guzek jest rakiem, ale każdy wymaga diagnozy specjalisty.
• Największe znaczenie w zapobieganiu zaawansowanego stadium raka piersi ma jego wczesne wykrycie za pomocą badań mammograficznych.

Czynniki ryzyka rozwoju raka piersi

Czynniki ryzyka rozwoju tego nowotworu są różnorodne i bardzo złożone. Istotny jest wiek oraz kondycja hormonalna kobiet, czynniki genetyczne, a także środowiskowe. Większe ryzyko obserwuje się u kobiet, u których pierwsza miesiączka wystąpiła wcześnie, a menopauza rozpoczęła się powyżej 55 roku życia. Ryzyko zachorowania zwiększa też obecność mutacji genu BRCA1 lub genu BRCA2. Szacuje się, że 4-8% nowotworów piersi może być wynikiem dziedzicznych mutacji, pozostałe przypadki są następstwem sporadycznych mutacji w komórkach somatycznych. Częstość zachorowania na raka piersi zwiększa również nieprawidłowa dieta, otyłość, nadużywanie alkoholu, niedostateczna aktywność fizyczna i stosowanie hormonoterapii zastępczej.

Rak piersi - objawy

Do najczęstszych objawów raka piersi możemy zaliczyć:

• guz w obrębie gruczołu piersiowego (zwykle dość twardy, o nierównej powierzchni, z dobrze wyczuwalnymi granicami, występuje średnio u 60% chorych),
• zaczerwienienie lub zgrubienie skóry w okolicy piersi,
• wyciek z brodawki sutkowej,
• powiększenie węzłów chłonnych w dole pachowym,
• owrzodzenie skóry piersi lub brodawek,
• zmiana wielkości lub kształtu piersi,
• powiększenie żył skóry piersi.

Objawy zależą też od stopnia jego zaawansowania. W początkowym stadium rozwoju nowotwór może przebiegać bezobjawowo i jego objawy będą widoczne tylko podczas profilaktycznego badania diagnostycznego (takiego jak mammografia piersi). Z czasem objawy mogą się nasilać, dlatego nie warto ich bagatelizować. Zalecamy konsultację każdej niepokojącej zmiany.

Profilaktyka rozwoju raka piersi

1. Badania diagnostyczne

USG piersi służy wykrywaniu zmian nowotworowych we wczesnym stadium, kiedy wyleczenie jest jeszcze możliwe. Badanie szczególnie zaleca się wykonywać młodym kobietom, między 20 a 30 rokiem życia co dwa lata, a po 30 roku życia co rok. USG jest nieinwazyjne, w pełni bezpieczne i bezbolesne. Może być wykonywane również u kobiet w ciąży. Do badania nie trzeba się specjalnie przygotowywać, choć niekiedy zaleca się aby było ono przeprowadzane w pierwszej połowie cyklu miesiączkowego (między 1 a 10 dniem).

Badanie mammograficzne również służy wykrywaniu zmian patologicznych w piersiach. Jest zalecane kobietom od 40 roku życia i powinno być wykonywane raz na dwa lata, a po 50 roku życia raz w roku. Szacuje się, że mammografia wykonywana co rok zmniejsza ryzyko zgonu z powodu raka piersi aż o 15 - 30%. To badanie również jest bezbolesne, szybkie i nie wymaga żadnego przygotowania.

1. Samobadanie piersi

Samodzielne badanie piersi to najtańszy i bardzo skuteczny sposób na zapobieganie chorobie. Najlepiej rozpocząć je już od 20 roku życia i powtarzać regularnie. Badanie jest bardzo proste, gdyż wystarczy obejrzeć oraz dotknąć swoich piersi dłonią i ocenić czy nie zachodzą wokół nich żadne niepokojące zmiany. Samobadanie najlepiej wykonywać raz w miesiącu, tuż po zakończeniu miesiączki.

Podczas badania zwróć uwagę na zmianę wielkości lub kształtu piersi, ból piersi przy dotykaniu, zmiany w obrębie brodawki, wystąpienie „pomarańczowej skórki” na piersiach, wydobywającą się wydzielinę lub twarde zgrubienia w strukturze piersi. Jeśli zauważysz chociaż jeden niepokojący objaw, zgłoś się do lekarza w celu wykonania badań diagnostycznych. Jeśli jednak nie zauważysz nic niepokojącego, zalecamy wizytę profilaktyczną u lekarza co 1-2 lata.

1. Sposób żywienia

Profilaktyka raka piersi obejmuje również zmianę stylu życia. Kluczowe znaczenie ma tutaj regularna aktywność fizyczna, ograniczenie spożycia alkoholu, a także utrzymywanie prawidłowej masy ciała. Według Międzynarodowej Agencji Badań Nowotworów przestrzeganie prawidłowych zasad, a zwłaszcza żywieniowych może zmniejszyć ryzyko zachorowania na raka z jakiegokolwiek powodu aż o 18%. W przypadku nowotworów piersi, warto ograniczyć przede wszystkim żywność wyskoprzetworzoną oraz produkty o wysokim indeksie glikemicznym (których spożycie może zwiększać ryzyko zachorowania na raka piersi).

W profilaktyce raka piersi warto zainteresować się dietą śródziemnomorską, która zakłada wysokie spożycie warzyw, owoców, zdrowych tłuszczów i nieprzetworzonej żywności. Badacze z Niemieckiego Instytutu Żywienia Człowieka dowiedli, że stosowanie diety śródziemnomorskiej może zmniejszać ryzyko zachorowania na raka piersi o 6%.

Warto również ograniczyć spożycie przetworzonego czerwonego mięsa, które zwiększa ryzyko zachorowania na raka piersi aż o 56%. Odpowiadają za to tak zwane WWA, związki powstające podczas obróbki termicznej. Zamiast czerwonego mięsa warto wybierać drób, tłuste ryby oraz tofu czy nasiona roślin strączkowych. Produkty najlepiej gotować na parze, piec lub dusić, a smażenie zostawiać na wyjątkowe okazje.

W profilaktyce raka piersi warto pamiętać też o kilku szczególnych składnikach. Pierwszym z nich są kwasy tłuszczowe omega-3, które można dostarczyć z siemienia lnianego, ryb albo w postaci suplementów. Dodatkowo, polecana jest całoroczna suplementacja witaminą D w dawce 2000 jednostek. Bowiem istnieją podejrzenia, że niedobory tej witaminy mogą zwiększać ryzyko zachorowania na raka piersi. Warto też spożywać produkty bogate w polifenole, które działają silnie antyoksydacyjnie. Szczególnie polecane jest picie zielonej herbaty i spożywanie owoców jagodowych.

Jak wygląda leczenie raka piersi?

Współcześnie stosuje się już wielodyscyplinarne leczenie skojarzone, które uwzględnia m.in. leczenie chirurgiczne, napromieniowanie, chemioterapię, a także hormonoterapię i immunoterapię. Lekarz dobiera strategię leczenia w zależności od czynników rokowniczych i predykcyjnych. Należy pamiętać, że obecnie notuje się duży odsetek wyleczeń w nowotworze piersi. A największe szanse mają osoby, które najwcześniej poddały się diagnozie, dzięki czemu nowotwór mógł zostać wykryty i wyleczony we wczesnym stadium zaawansowania. 

Źródła:

• Krajowy Rejestr Nowotworów https://onkologia.org.pl/pl/nowotwor-piersi-u-kobiet-czym-jest#page-main-image
• Medycyna praktyczna Rak piersi https://www.mp.pl/pacjent/onkologia/chorobynowotworowe/162061,rak-piersi
• Medycyna praktyczna Alkohol a ryzyko raka piersi https://www.mp.pl/pacjent/dieta/aktualnosci/166365,alkohol-a-ryzyko-raka-piersi
• Malczyk E., Majkrza Ż. Żywieniowe czynniki ryzyka rozwoju raka piersi; Probl Hig Epidemiol 2015, 96(1): 67-76.
• https://www.gov.pl/web/psse-ostrow-mazowiecka/rozowy-pazdziernik--miesiac-swiadomosci-raka-piersi

_

Prezentowanych treści o charakterze medycznym nie należy traktować jako wytycznych postępowania medycznego dla wszystkich pacjentów. Wszelkie publikacje mają charakter informacyjno-edukacyjny i mogą stanowić inspiracje dla pacjentów do prowadzenia zdrowego stylu życia i zgłębiania wiedzy w danym obszarze. Mogą również zachęcać do wykonywania badań profilaktycznych. Informacje nie zastępują porady lekarskiej. O postępowaniu medycznym decyduje lekarz indywidualnie, zgodnie ze wskazaniami dla każdego pacjenta. Jeśli potrzebujesz konsultacji lekarskiej, zachęcamy do rezerwowania wizyt za pośrednictwem Telefonicznej Obsługi Pacjenta: 22 619 78 76 lub bezpośrednio w wybranej przychodni. W przypadku chęci realizacji badań nieobjętych wskazaniami lekarskimi, masz możliwość ich odpłatnego wykonania. Zachęcamy do zapoznania się z aktualnym cennikiem oraz zajrzenia na stronę www.pcz.waw.pl.