SZPZLO Warszawa Praga-Północ - szpzlo.pl

Według danych Światowej Organizacji Zdrowia, łagodny przerost prostaty stwierdza się u połowy mężczyzn w wieku 60. lat oraz u prawie wszystkich 80-latków (ok. 90% populacji). Natomiast rak prostaty jest w Polsce drugim co do częstości występowania nowotworem wśród panów (zaraz po raku płuc). Niestety, mężczyźni niechętnie zgłaszają się na badania profilaktyczne, a także lekceważą pierwsze niepokojące objawy. Niektórzy nie są też świadomi czym właściwie jest prostata. Dzień Prostaty to doskonała okazja, abyście Drodzy Panowie pomyśleli o sobie i swoim ciele. Zadbajcie o zdrowie, nie tylko w takim dniu jak dzisiaj!

Zapraszamy do przeczytania artykułu. Dowiecie się z niego:

• Czym właściwie jest prostata?
• Jakie są przyczyny problemów z prostatą?
• Objawy chorób prostaty
• Kiedy wykonać pierwsze badania prostaty?
• Profilaktyka nowotworów prostaty

 Czym jest prostata?

Prostata (inaczej stercz lub gruczoł krokowy) to niewielki narząd, położony poniżej pęcherza moczowego, obejmujący cewkę moczową. Prostatę posiada każdy mężczyzna, jest to zupełnie normalna część męskiego układu moczowo-płciowego. Dopiero jej przerost powoduje pojawienie się dyskomfortu w postaci trudności w oddawaniu moczu, parcia na pęcherz oraz zaburzeń erekcji.

Prostata pełni bardzo istotne funkcje rozrodcze, jest odpowiedzialna za produkcję płynu, w którym znajdują się plemniki. Płyn ten wchodzi w skład męskiego nasienia i jest pożywką dla plemników w ich drodze do kobiecej komórki jajowej. Poza tym, prostata odpowiada za utrzymanie odpowiedniego pH spermy. Zaburzenia pracy gruczołu krokowego zdecydowanie obniżają zdolność rozrodu.

Przyczyny problemów z prostatą

Choroby gruczołu krokowego, takie jak zapalenie prostaty lub nowotwór, najczęściej dotykają dojrzałych mężczyzn, po ukończeniu 45. roku życia. Z wiekiem prostata każdego mężczyzny zaczyna się powiększać, co nazywane jest przerostem prostaty. O raku mówimy wtedy, gdy w gruczole krokowym zaczyna rozwijać się guz.

Za prawidłowe działanie gruczołu krokowego odpowiada testosteron (podstawowy męski hormon płciowy). Wraz z wiekiem zmniejsza się  produkcja androgenów u mężczyzn, a stężenie testosteronu się obniża, co jest wynikiem naturalnego procesu starzenia. W wyniku zmian hormonalnych, w organizmie dochodzi do rozrostu tkanek gruczołu. Z biegiem lat rozrastająca się prostata coraz silniej zaciska się wokół cewki moczowej i pojawiają się kłopoty z oddawaniem moczu. W miarę jak ten stan się pogarsza, samo rozpoczęcie oddawania moczu jest coraz trudniejsze. Mężczyzna ma uczucie, że pomimo wysiłku pęcherz nie opróżnił się całkowicie. Przerost prostaty najczęściej spowodowany jest rozrostem prawidłowych komórek. Zdarzają się jednak sytuacje, w których komórki odpowiadające za powiększenie się prostaty okazują się zmienione nowotworowo. Dlatego tak istotna jest szybka reakcja na objawy i zgłoszenie się do lekarza pierwszego kontaktu oraz wykonywanie badań kontrolnych.

Nowotwór prostaty jest o wiele groźniejszy od przerostu gruczołu. Mężczyźni dowiadują się o nim często dopiero w chwili przerzutów do innych narządów i tkanek. Za rozwój raka prostaty w dużej mierze odpowiedzialna jest genetyka. Jeżeli w rodzinie odnotowano już zachorowanie na nowotwór tego typu, ryzyko zachorowania jest 2-krotnie większe. Dodatkowo badania pokazują, że rak prostaty częściej diagnozowany jest u mężczyzn prowadzących niezdrowy tryb życia (dieta prozapalna, siedzący tryb życia, palenie tytoniu, nadużywanie alkoholu).

Objawy chorób prostaty

Do typowych objawów łagodnego przerostu prostaty zalicza się:

• wydłużenie czasu oddawania moczu,
• nietrzymanie moczu,
• słaby strumień moczu,
• uczucie niecałkowitego opróżnienia pęcherza,
• krwiomocz lub białkomocz,
• ucisk na pęcherzu

Do ciężkich powikłań zdrowotnych można zaliczyć m.in. zapalenie pęcherza, niewydolność nerek, nagłe zatrzymanie moczu czy częste infekcje układu moczowego.

Rak prostaty początkowo daje objawy, które łatwo pomylić z łagodnym przerostem prostaty. Mogą występować trudności w opróżnianiu pęcherza, potrzeba częstego oddawania moczu (nawet w nocy) czy ucisk na pęcherzu. Wraz z zaawansowaniem choroby pojawia się krwinkomocz, ból w podbrzuszu i na poziomie odcinka lędźwiowego kręgosłupa. U chorych obserwuje się również utratę masy ciała, osłabienie, zaburzenia erekcji. Pojawia się też wyczuwalny guzek w gruczole krokowym. Nowotwór może zająć okoliczne węzły chłonne i dać przerzuty do innych narządów oraz kości. Może się również rozwinąć niewydolność nerek.

Kiedy wykonać pierwsze badania prostaty?

Jeśli w rodzinie wystąpiły już przypadki raka prostaty, najlepiej zgłosić się po ukończeniu 45. roku życia. Pozostali mężczyźni mogą zgłosić się po ukończeniu 50. roku życia. Natomiast w przypadku zaobserwowania jakichkolwiek niepokojących objawów, warto zgłosić się do lekarza w każdym czasie, bez względu na wiek. Badanie prostaty powinien przeprowadzić lekarz rodzinny lub skierować pacjenta do specjalisty urologa.

Profilaktyka nowotworów prostaty

Jakie badania warto wykonać?

• Podstawowym badaniem wykonywanym u mężczyzn z podejrzeniem nowotworu prostaty jest badanie palcem przez odbytnicę, które pozwala na sprawdzenie powierzchni, wielkości oraz konsystencji gruczołu krokowego.
• Warto jest również oznaczyć poziom markera specyficznego dla prostaty (PSA), czyli białka w surowicy krwi, gdyż jego podwyższony poziom może wskazywać na zmiany chorobowe w obrębie prostaty.
• Można dodatkowo wykonać USG przezodbytnicze gruczołu krokowego, które ułatwi rozpoznanie ewentualnych zmian patologicznych narządu.
• Poza badaniami lekarskimi, wskazane jest regularne samobadanie jąder.

Oprócz badań, warto wdrożyć modyfikacje w stylu życia, które opóźnią procesy rozwoju chorób oraz wspomogą leczenie, kiedy problem już się pojawi. Podstawą jest dieta przeciwzapalna, regularna aktywność fizyczna i unikanie używek.

Istotne będzie ograniczenie spożywania produktów wysokoprzetworzonych i unikanie tłuszczów odzwierzęcych. Do codziennej diety warto włączyć ryby, kilka porcji warzyw i owoców, orzechy, nasiona roślin strączkowych. Można zastosować dietę w oparciu o model śródziemnomorski. W badaniach odnotowano też korzystny wpływ selenu w profilaktyce nowotworów prostaty. Dobrym źródłem selenu są ryby, jaja, mleko, czosnek, nasiona roślin strączkowych oraz podroby (zwłaszcza nerki). Witamina E, która posiada właściwości antyoksydacyjne, również może zmniejszać zachorowalność na nowotwory gruczołu krokowego. Duże ilości tej witaminy znajdziemy w tłuszczach roślinnych, produktach zbożowych, orzechach, nasionach słonecznika oraz produktach mlecznych. Dodatkowo, warto włączyć do diety produkty bogate w kwasy omega-3, które wzmacniają odpowiedź układu immunologicznego na pojawiające się zmiany chorobowe. W omega-3 bogate są m.in. pstrąg, makrela, śledź, orzechy włoskie, olej lniany oraz produkty sojowe.

W profilaktyce nowotworów prostaty wskazane jest również włączenie aktywności fizycznej. Najlepiej znaleźć swój ulubiony rodzaj sportu i wykonywać go 3-4 razy w tygodniu. W przypadku ograniczonych możliwości, wystarczą też krótkie, codzienne spacery na świeżym powietrzu (wystarczy nawet 10 minut dziennie!). Warto również zrezygnować z palenia tytoniu oraz spożywania alkoholu, który można zamienić na aktualnie szeroko dostępne bezalkoholowe odpowiedniki.

_

Prezentowanych treści o charakterze medycznym nie należy traktować jako wytycznych postępowania medycznego dla wszystkich pacjentów. Wszelkie publikacje mają charakter informacyjno-edukacyjny i mogą stanowić inspiracje dla pacjentów do prowadzenia zdrowego stylu życia i zgłębiania wiedzy w danym obszarze. Mogą również zachęcać do wykonywania badań profilaktycznych. Informacje nie zastępują porady lekarskiej. O postępowaniu medycznym decyduje lekarz indywidualnie, zgodnie ze wskazaniami dla każdego pacjenta. Jeśli potrzebujesz konsultacji lekarskiej, zachęcamy do rezerwowania wizyt za pośrednictwem Telefonicznej Obsługi Pacjenta: 22 619 78 76 lub bezpośrednio w wybranej przychodni. W przypadku chęci realizacji badań nieobjętych wskazaniami lekarskimi, masz możliwość ich odpłatnego wykonania. Zachęcamy do zapoznania się z aktualnym cennikiem oraz zajrzenia na stronę www.pcz.waw.pl.